Yaklaşık 10 yıldır kendi şirketlerimi yönetiyorum ve bugün görülmemiş bir krizle karşı karşıyayız. Krizleri araştırarak ve bizzat yaşayarak geçmiş bir profesyonel kariyerden çıkardığım 5 dersi sizinle paylaşmak istedim. Umarım yapacağınız çıkarımlarla bu süreci daha iyi yönetmeniz ile ilgili size yardımcı olabilirim.
1. Sürünün önünde kalın
Çok şanslı biri veya benim eski patron Roubini değilseniz krizleri öngörmeniz çok zor. Ama kriz patlak verdikten sonra krizi inkar etmeyip ilk hareket eden olmanız mümkün.
Krizden çıkışı ilk görenlerden olmak şirketinizin gelecekteki başarısını belirleyecek. Bu yüzden aşağıda sayacağım giderlerinizi azaltma konusundaki adımı ilk atanlardan olun. Kim ne yapıyor diye bakmayın, beklemeyin.
İkinci olarak da korona virüsü konusunu akışına bırakın. Virüsü kapmamak için gerekli önlemleri alın. Ama hayatını sosyal medyada kulaktan dolma haberleri yayarak geçiren, dün dış siyaset ve ekonomi konusunda, bugün virüs konusunda ahkam kesen “uzmanlara” kulak asmayın.
Krizden çıkış için bir öncü gösterge belirleyin ve onu takip edin. Bizim öncü göstergemiz epidemiyoloji ve viroloji uzmanlarının tedavi konusundaki bilimsel gelişme paylaşımları. Bu konuda da detaylı bir paylaşım yapacağız.
2. Hayatta kalın
“Krizi fırsata çevirmek” gerçeklerden uzak yaşayan veya popülizmden beslenenlerin bir lafı. Aldanmayın. Krizler fırsata çevrilmez, krizlerde aslolan hayatta kalmak ve çıkışı ilk görenlerden olmaktır. Kötü zamanda “fırsatçı” davranan markalar hayatta kalsalar dahi, er ya da geç müşterileri tarafından cezalandırılaklarını da unutmayın.
“Ne kadar sürecek?” diye sormayı bırakın. Bu sorunun cevabının henüz kimsede olmadığını hatırlayın. Olduğunu iddia eden ya size ya da kendine karşı dürüst değil. Olanı özetlemek gerekirse: suyun altındasınız, yukarı ne zaman çıkabilirsiniz bilmiyorsunuz. Bu sebeple, mümkün olduğunca uzun süre nefesinizi tutmaya bakın.
Nasıl mı?
3. En fazla ne kadar ayakta kalabilirimi hesaplayın.
Mevcut gelir seviyenizde (geçmişteki değil, şimdiki) ve mevcut masraflarınızla kaç ay/yıl hayatta kalabiliyorsunuzu hesaplayın. Sonra nereden kısabilirim diye bakın.
a. Değişken olan tüm masraflarınızı kapatın. Pazarlama, reklam gibi ne kadar faaliyetiniz varsa minimuma indirin. Burada size çok ucuza fırsatlar gelebilir, eğer para içinde yüzmüyorsanız ve bir önceki soruya verdiğiniz cevap 12 aydan az ise, fırsatları reddedin.
b. Alacaklarınız varsa hemen peşine düşün. Hemen ödemeleri için çok uygun fırsatlar sunun. Banka hesabınızdaki para, alacak hesabınızdakinden çok daha değerli.
c. Ödemeleriniz için daha uygun vadeler talep edin. Mümkünse, haber verip geciktirin.
d. Borcunuz varsa ödemeleri geciktirin (açıklanan paket dahilinde size izin verilen tüm fırsatları değerlendirin, bu konuda daha detaylı yazacağız). Borcunuz yoksa, ama bankada açık bir kredi limitiniz varsa kullanın. Harcamak zorunda değilsiniz (hatta harcamayın) ama hesabınızda dursun.
e. Stokta malınız varsa hemen satın. Size daha fazla nefes vereceğini hatırlayın ve az çok demeden teklifleri değerlendirin. Stoklarınızı satmak konusunda elinizi korkak alıştırmayın.
f. Uzun vadeli olan veya yatırım harcaması olan hiçbir harcama yapmayın. Fotokopi makinası almayın, sudan ucuz olsa bile.
çizim içeren bir resim
Açıklama otomatik olarak oluşturuldu
4. Sonra tekrar hesaplayın
Yukarıdaki hesap bittikten sonra ve tüm harcamaları kıstıktan sonra daha fazla nerden kısabilirim diye bakın. Mutlaka atladıklarınız vardır.
Her ne olursa olsun en son keseceğiniz harcama personel olmalı. İşten çıkarmamak için elinizden geleni yapın.
Bunun en önemli sebebi elbette insani sebepler. Fakat bunun da ötesinde kriz bittikten sonra yıllardır yanyana çalıştığınız kişilerin yerine güvenilir bir çalışanlar bulmaya harcayacağınız mesaiyi düşünün. İnanın fırsat maliyeti bugünkü masrafınızdan çok daha fazla olacak.
Ayrıca, zor dönemde çalışanlarınızın yanında olmanız sizi iş arkadaşlarından, arasında gönül bağı olan kişilere dönüştürecek, bunun asla unutulmayacağını bilin. Her şey geçtikten sonra şirketinizin bu değerlerle öne çıkmasının önemini azımsamayın.
5. Bu dönemi değerlendirin
Tüm dünyanın durduğu böyle bir dönem bir daha ne zaman gelir bilinmez. Şu an içinden geçtiğimiz zamanı iyi değerlendirmek gerek. Hayat döngümüzün içinde vakit ayıramadığımız konulara vakit ayırmak, üzerine düşünmek ve yeniden inşaa etmek için çok doğru bir zaman. Belki aileniz, belki hobiniz, belki gelecek planlarınız.
Bu dönemde onlara dönün.
İşinizde ise bu zamanı müşterilerinizle bireysel olarak irtibata geçip hal hatır sormak, yanlarında olduğunuzu hatırlatmakla geçirin. Bugünlerde hepimizin iletişimde olmaya çok ihtiyacı var. Bu dönemde müşterilerinizi arayın ki aranızdaki ilişkinin paradan öteye geçtiğini bilsinler.
Şimdilik bu kadar. Tüm bunları uygularsanız ayakta kalmanız garanti diyemem ama mutlaka faydası olacağını biliyorum.
Her zaman olduğu gibi sorunuz olursa biz her zaman buradayız.
mert yıldız alıntısı ile güncelleyen Fatih Aşcı