Son zamanlarda sıkça duyduğumuz metaverse kavramını kısaca sizler için açıklamaya çalıştık.
Metaverse’ı farklı kaynaklardan aldığımız bilgilere göre derledik anlaşılabilir bir hale getirmeye çalıştık. Ne kadar anlaşılır hale getirmeye çalıştık desekte bu ekosistemdeki terimlere aşina olmanın anlamak için çok faydası olacaktır.
Metaverse nedir? Ne için kullanılır? Metaverse arsa?
Sosyal medyanın ilk günlerine benzer bir süreçten geçiyoruz. Web 2.0’ın getirdiği Facebook, Twitter gibi platformlar artık Web 3.0 ile ‘Metaverse’e evriliyor. Teknoloji, bizi yeni bir dünyaya “taşımaya” hazırlanıyor. Bu yeni dünyanın adı Metaverse!
“Meta” Yunancada “sonra, öte” anlamına gelen bir kelime. Meta kelimesi ve İngilizcedeki “universe” kelimelerinin birleştirilmesi ile türetilen Metaverse sözcüğünün anlamı “evren ötesi.”
Fakat “evren ötesi” kavramı, uzun zamandır “sanal dünya” ve internet ortamı olarak kabul ediliyordu. Web 3.0 ile birlikte, insanlar zaten dijital platformlar yoluyla çevrimiçi olarak birbirleriyle iletişim kurabiliyorlardı. Şimdi, bundan daha ötesi mi söz konusu?
Evet. Metaverse, en temel olarak “internetin evriminde bir sonraki büyük aşama” olarak görülüyor. İnsanların, kendilerini temsil eden avatarları ile girdikleri, dolaştıkları ve çevreyi bütün duyuları ile hissedebildikleri bir paralel evren diyebiliriz. İnsan etkileşimlerinin boyutunu çok daha öteye, sanal gerçeklik veya artırılmış gerçeklik yoluyla dijital bir evrenin içinde duyusal olarak yaşayabilecekleri bir noktaya taşıyor. Eğer Metaverse’ü günümüz sanal alemden ayıran en temel şeyin ne olduğunu söylemek gerekirse, “dokunma duyusu geliyor” denilebilir.
Birçok şirket, en başta da Meta çatısı altına giren Facebook, ‘Metaverse’ün geleceğini araştırırken, aynı zamanda onu alternatif bir dünya haline getirmek için daha fazla araç ve ekipman geliştirmeye de çalışıyor. Son olarak giyildiğinde kullanıcıların bu alternatif dünyadaki şeylere dokunmasını sağlayacak dokunsal bir eldiven üzerinde çalıştığını duyurdu.
Metaverse’ün tam olarak ne olduğuna, konunun uzmanlarının tanımları ve açıklamalarıyla yaklaşmayı deneyelim. Metaverse nedir, ne değildir? İşte birkaç uzman cevabı:
“Metaverse, insanlarla etkileşim kurabileceğiniz sanal bir ortam. Bunun mobil internetin geleceği olacağını düşünüyoruz. Metaverse, sizinle aynı fiziksel alanda olmayan insanlarla bir şeyler oluşturabileceğiniz, etkileşim kurabileceğiniz, keşfedebileceğiniz bir dizi sanal alan. Bir sonraki platform ve ortamda izlemekle kalmayıp, deneyimin içinde olduğunuz daha sürükleyici ve somutlaştırılmış internete biz Metaverse diyoruz. Meta’nın Reality Labs ekibi, ‘Metaverse’de gerçekçi bir dokunma hissi yaratmak için dokunsal eldivenler üzerinde çalışıyor. Bir gün sanal nesnelere dokunduğunuzda doku ve baskı hissedebileceksiniz.” (Facebook kurucusu Zuckerberg)
“Fiziksel dünyanın gerçek zamanlı, uzamsal olarak yönlendirilmiş ve dizine alınmış içeriğiyle kesişen, kalıcı, merkezi olmayan, iş birlikçi, birlikte çalışabilir dijital içerik sağlar. ‘Metaverse’ün bireysel olarak önemli, ayrık ve bağımsız olarak gelişen bir dizi trend ve teknolojinin başka bir trendi ortaya çıkarmak için birbirleriyle etkileşime girdiği kombinatoryal trendin bir örneği meydana gelir.” (Gartner Analisti Tuong Nguyen)
“İnternet üzerinden erişilebilen sanal 3 boyutlu bir ortam. Kullanıcılar, avatarları veya kendilerinin diğer dijital temsilleri aracılığıyla buluşabilecekler, etkileşime girebilecekler, alışveriş yapabilecekler, çalışabilecekler, iş birliği yapabilecekler, eğlenebilecekler, tüketebilecekler ve oyun oynayabilecekler. Bütün bunları sağlayan birbirine bağlı sanal alanlar arasında sorunsuz bir şekilde hareket edebilecekler. Sosyal medya, sanal toplantılar, oyun, e-ticaret, çevrimiçi iş birliği gibi şu anda var olan çeşitli dijital platformların tümü teorik olarak ‘Metaverse’de bir araya gelecek ve sanal gerçeklik başlıkları, artırılmış gerçeklik gözlükleri, akıllı telefon uygulamaları veya henüz icat edilmemiş diğer cihazlar aracılığıyla erişilebilir olacak. İnsanlar, sanal yaşamlarını dijital ikizler aracılığıyla kişisel yaşamlarına paralel olarak yaşayacaklar ve hatta bu yaşamları birleştirecekler veya birleştiremeyecekler. Facebook ve diğer şirketler sanal gerçekliğe büyük yatırım yaptı ve artırılmış gerçeklik şimdi interneti bir sonraki bağlantı ve fayda düzeyine taşıyabilecek o muhteşem uygulamayı bulmak için çabalarını iki katına çıkarıyor. Kişisel deneyimlerin yerini alma ihtiyacı ve sanal gerçeklik ile diğer gelişen teknolojileri kullanışlı ve kârlı hale getirme ihtiyacı ‘Metaverse’ün arkasındaki itici güçler olarak öne çıkıyor. İnsanlara gidecekleri daha fazla dijital yer ve bu yerlerde yapacakları daha fazla dijital şey verilebilirse, reklamlar ve yeni hizmetlerle onların önüne geçmek için daha fazla fırsat olacak. Fiziksel kaynaklar şu anda sınırlıdır, ancak dijital kaynaklar sonsuz olabilir. Bir kişi ‘Metaverse’de birkaç farklı kimliğe ve sınırsız miktarda eşyaya sahip olabilir.” (Teknoloji analisti Victoria Petrock)
“Günümüz teknolojisinin çözünürlük düzeyi ve kalitesi sayesinde katılımcılar için gerçek hayat kadar gerçek görünebilecek, tüm duyuları harekete geçiren sürükleyici bir deneyim.” (Sony Electronics yöneticilerinden Tyler Ishida)
“İnsanlar Metaverse yoluyla beraber oyun oynayabilecek, Netflix’ten film, dizi izleyebilecekler. Gerçek dünyaya çok benzer olacak.” (Fortnite’ın geliştiricisi Epic Games’in CEO’su Tim Sweeney)
“Meta universe bağımsız bir dijital uzaydır. Kalıcı ve kullanıcıların oluşturduğu içeriklerle gelişecek. Metavers’de var olan gelecek, toplumsal durumlara hızlı tepki verilmesini sağlayacak.” (The Guardian oyun editörlerinden Keith Stuart)
“Tüketicilerin bağımsız sanal deneyimler arasında geçiş yapabildiği kalıcı bir gerçeküstü dünyanın yaratılmasıdır.“ (Oyun ve e-spor yetkilisi Grant Peterson)